Rzecznik Praw Obywatelskich a kredyt hipoteczny, gotówkowy i konsolidacyjny
Izba Cywilnego Sądu Najwyższego rozstrzygnie, czy ustawowy zapis o wysokości przedterminowo spłacanych kredytów hipotecznych, gotówkowych, konsolidacyjnych i innych dotyczy również prowizji bankowych. O co chodzi? Pkt. 1 art. 49 Ustawy o kredycie konsumenckim stanowi: „W przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą“. Do tej pory prowizje nie były uznawane przez banki za opłaty możliwe do anulowania w przypadku przedterminowej spłaty kredytu, jednak Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar zajmuje przeciwne stanowisko. W opinii RPO przedterminowa spłata kredytów hipotecznych, gotówkowych i konsolidacyjnych powinna wiązać się z takim rozwiązaniem. Powołuje się przy tym na Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 2008 roku o kredytach konsumenckich.
„(...) ustawodawca unijny nie tylko zdecydował w dyrektywie o wprowadzeniu jasnej zasady obniżenia całkowitego kosztu kredytu w związku ze spłatą kredytu przed terminem, ale także przewidział możliwość zastrzeżenia przez kredytodawcę prowizji za spłatę kredytu przed terminem“ - oznacza to, że bank udzielający kredytu może zawrzeć w umowie obowiązek zapłaty prowizji przez konsumenta spłacającego kredyt przedterminowo. Jednak niezawarcie podobnego zapisu skutkować może nieotrzymaniem prowizji przez bank.
Komitet ds. Kredytu Konsumenckiego i Rady Prawa Bankowego rekomenduje, by spłata prowizji nadal obowiązywała podczas przedterminowej spłaty kredytów hipotecznych, gotówkowych, konsolidacyjnych i innych. Dlaczego? Jest bowiem wynagrodzeniem dla banku za czynności związane z udzieleniem kredytu.
Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar opowiada się za konsumentami: "W przypadku spłaty całego kredytu konsumenckiego przed terminem powinno nastąpić obniżenie wszystkich jego możliwych kosztów, w tym prowizji bankowej".
Jerzy Bańka, wiceprezes Związku Banków Polskich, skomentował opinię RPO i odniósł się do toczonych w Sądzie Najwyższym rozważań: prowizja jest według niego jednorazową opłatą, stanowiącą wynagrodzenie dla banku za skompletowanie dokumentacji, ocenienie ryzyka i badanie zdolności kredytowej. Z tego powodu powinna być uwzględniona w obowiązkowych kwotach spłaty kredytu, niezależnie od daty spłacenia.
Związek Banków Polskich antycypuje decyzji Trybunału Sprawiedliwości Europejskiej odnośnie do podobnej kwestii prawnej, tymczasem Rzecznika Praw Obywatelskich wsparł już Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Opinia publiczna czeka na komentarz Sądu Najwyższego - do tego czasu oficjalna interpretacja legislatywy jest niejasna.
Komentarze